देखरेख-सह-कार्यकारीसमिती (एमसीडब्ल्यूसी)
घनकचराव्यवस्थापनाच्याक्षेत्रातकामकरणारेविविधसरकारीविभाग, स्थानिकपंचायतीराजसंस्थाआणिस्वयंसेवीसंस्थांच्याप्रयत्नांनामदत, पाठबळआणिएकत्रीकरणकरण्यासाठी 2011 मध्येमाननीयपर्यावरणमंत्र्यांच्याअध्यक्षतेखालीघनकचराव्यवस्थापनासाठीदेखरेख-सह-कार्यकारीसमिती (एमसीडब्ल्यूसी) स्थापनकरण्यातआली. गोवाअजैवविघटनशीलकचरा (नियंत्रण)
कायदा 1996 वनियम 1997 आणिप्लास्टिककचरा (व्यवस्थापनवहाताळणी) नियम 2011 च्याअंमलबजावणीवरदेखरेखठेवण्याबरोबरचशाळावमहाविद्यालयांसहसर्वपातळ्यांवरकचराव्यवस्थापनजनजागृतीकार्यक्रमांचेनियोजनकरणेआणिघनकचर्याच्याहाताळणीतपंचायतींनामदत
करणेसमितीलाअनिवार्यआहे. उल्लेखकेल्याप्रमाणे, समितीनेप्लास्टिककचरा (व्यवस्थापनवहाताळणी) नियम, 2011 मधीलतरतुदींबाबतच्याबाबींचासुद्धाविचारकेलाआणित्यासंदर्भा
तीलकायदे/ नियमांचीअंमलबजावणीवसुधारणाकरण्यासाठीविविधउपाययोजनासुचविल्याआहेत. समितीचीसेवागोवाराज्यप्रदूषणनियंत्रणमंडळ (जीएसपीसीबी) द्वारेकेलीजातअसताना,
विज्ञान, तंत्रज्ञानआणिपर्यावरणविभागाने (डीएसटीई) जीएसपीसीबीलाविविधउपक्रमहातीघेण्यासाठीआवर्तीअनुदानस्वरूपातयोग्यआर्थिकसहाय्यप्रदानकेलेआहे.
एसडब्ल्यूएम (घनकचराव्यवस्थापन) सेल
एमसीडब्ल्यूसीच्यास्थापनेनंतर, राज्यातदोनएकात्मिकघनकचराव्यवस्थापनसुविधाउभारण्यासाठीआवश्यकसहकार्यकरण्यासाठीएमसीडब्ल्यूसीलामदतकरण्यासाठीविज्ञानआणितंत्रज्ञानविभागांतर्गतएकसमर्पितघन
कचराव्यवस्थापनसेलस्थापनकरण्यातआला.
उच्चस्तरीयकृतीदल (एचएलटीएफ).
In 2012, the Government of Goa constituted a High-Level Task Force (HLTF) under the Chairmanship of the Hon’ble Chief Minister at the time to
provide गोवाराज्यातहोणार्याघनकचराव्यवस्थापनाच्यासमस्येवरउपाययोजनाकरण्यासाठीमार्गदर्शनकरण्यासाठीआणिविविधउपाययोजनाराबविण्यासाठीगोवासरकारने 2012 मध्येमाननीयमुख्यमंत्र्यांच्याअध्यक्षतेखालीउच्चस्तरीयटास्कफोर्स (एचएलटीएफ) स्थापनकेला.
एचएलटीएफमध्येहेसमाविष्टहोते:
•मुख्यमंत्री – अध्यक्ष
•उपमुख्यमंत्री/नगरविकासमंत्री – उपाध्यक्ष
•पंचायतमंत्री – सदस्य
•पर्यावरणमंत्री – सदस्य
•मुख्यसचिव – सदस्य
•अध्यक्ष, गोवाराज्यप्रदूषणनियंत्रणमंडळ – सदस्य
•प्रधानसचिव, पर्यावरण – सदस्य
•प्रधानसचिव, नगरविकास – सदस्य
•सचिव, पंचायतीराज – सदस्य
•आयुक्त, पणजीमहानगरपालिका – सदस्य
•सदस्यसचिव, जीएसपीसीबी - सदस्यसंयोजक.
सार्वजनिकबांधकाम, वन, पर्यावरण, पर्यटन, आरोग्य, नगरपालिकाप्रशासन/नगरविकास, पंचायत, नगरनियोजन, उद्योगव्यापारववाणिज्य, जिल्हाधिकारीकार्यालय (उत्तरगोवा),
जिल्हाधिकारीकार्यालय (दक्षिणगोवा), पोलिसअधीक्षक (उत्तर) आणिपोलिसअधीक्षक (दक्षिण) याविभागातीलसर्वविभागप्रमुखएचएलटीएफमध्येकायमस्वरूपीनिमंत्रितसदस्यहोते.
The HLTF was empowered to:
एचएलटीएफलाखालीलअधिकारदेण्यातआलेहोते:
•राज्यातीलघनकचराव्यवस्थापनाच्यासमस्येशीसंबंधितसर्वबाबीहाताळणे.
•घनकचराव्यवस्थापनातीलनागरीस्थानिकस्वराज्यसंस्था (यूएलबी) आणिपंचायतीराजसंस्था (पीआरआय) यांच्यासर्वप्रयत्नांचानिर्णय, नियमन, हाताळणीआणिदेखरेखकरणे.
•मार्गदर्शकतत्त्वेनिश्चितकरणे, आवश्यकतंत्रज्ञानअंतिमकरणे, योग्यजागा / साइट / स्थाननिवडणे, आवश्यकलाभ (वित्तीयतसेचबिगर-वित्तीय) प्रदानकरणेआणिएचएलटीएफद्वारेघेण्यातयेणार्यानिर्णयानुसारकचराप्रक्रियाप्रकल्पउभारण्याचीप्रक्रियासुलभकरणे.
•राज्यातघनकचराव्यवस्थापनसुविधाउभारण्यासंदर्भातघनकचराव्यवस्थापनाशीसंबंधितनिर्णयघेणे.
•यूएलबी / पीआरआयसाठीसंवेदनशीलताआणिजागरूकताकार्यक्रमकिंवाइतरकोणत्याहीआवश्यकता-आधारितहस्तक्षेपांसहयोग्यउपचारात्मकउपायांचीतरतूदकरणे.
•प्लॅस्टिकफेजआऊटचीतरतूदकरणेआणिअंमलबजावणीसाठीठराविककालमर्यादेसहपर्यायीसाहित्यप्रस्तुतकरणे.
•घनकचराव्यवस्थापनाशीसंबंधितमार्गदर्शकतत्त्वे/ कायदेशीरतरतुदींच्याअनुषंगानेनिर्देशप्रदानकरणे.
त्यानंतर, ऑगस्ट 2013 मध्येझालेल्यामंत्रिमंडळाच्याबैठकीतविज्ञान, तंत्रज्ञानआणिपर्यावरणविभाग (डीएसटीई) नोडलविभागम्हणूननियुक्तकरण्याचानिर्णयघेण्यातआला; गोवाराज्यपायाभूतसुविधाविकासमहामंडळ (जीएसआईडीसी) कार्यकारीसंस्थाम्हणून; आणि, राज्यातघनकचराप्रक्रियासुविधांच्यास्थापनेसाठीनिर्णयघेणारीसंस्थाम्हणूनउच्चस्तरीयकृतीदलाची (एचएलटीएफ)निवडकरण्यातआली.
घनकचराव्यवस्थापननियम (एसडब्ल्यूएम), 2016, प्लास्टिककचराव्यवस्थापननियम 2016, पर्यावरणसंरक्षणअधिनियम 1986, ग्रामीणकचराविल्हेवाटयोजना 2005 आणिगोवापंचायत (प्लॅस्टिककचर्याच्यासमस्येचासामनाकरण्यासाठीग्रामपंचायतींनाआर्थिकसहाय्यदेणे) योजना, 2017 अंतर्गतपरिभाषितकेलेल्याइतरकचराव्यवस्थापनवहाताळणीनियमांमधीलतरतुदींच्याअनुषंगानेसर्वप्रशासकीयआणिआर्थिकनिर्णयघेण्याचेआणिनिर्देशदेण्याचेपूर्णअधिकारएचएलटी
एफलादेण्यातआलेहोते. भारतसरकारच्यापर्यावरणववनमंत्रालयाने (एमओईएफ) जारीकेलेल्याअधिसूचनाक्रमांकएस.ओ.881 दिनांक 22/09/1988 द्वारेगोवासरकारलादेण्यातआलेल्याअधिकारांचावापरकरूनएचएलटीएफनेजारीकेलेलेसर्वनिर्देशपर्यावरणसंरक्षणअधिनियम 1986 च्याकलम 5 अंतर्गतअसतील.
गोवाकचराव्यवस्थापनमहामंडळअधिनियम, 2016
गोवाकचराव्यवस्थापनमहामंडळअधिनियम, 2016 (2016 चागोवाअधिनियम 19) 10 ऑगस्ट 2016 रोजीगोवाविधानसभेनेसंमतकेलाआणि 12 सप्टेंबर 2016 रोजीगोव्याच्याराज्यपालांनीत्यालामान्यतादिली.
विविधप्रकारच्याकचर्याचेव्यवस्थापनकरण्यासाठीकायद्यानेदिलेल्यापध्दतीनेसोयीसुविधांचीसुव्यवस्थितस्थापनावविकासकरणे, कचर्याचेसंघटनवशास्त्रोक्तव्यवस्थापनकरण्यासमदतकरणेआणित्याउद्देशानेगोवाकचराव्यवस्थापनमहामंडळाचीस्थापनाकरणेयासाठीयाअधिनियमातविशेषतरतूदकरण्यातआलीआहे.
